Kaart van kleur

Vergelijkingsanalyse over het Russisch-Oekraïens conflict en vluchtelingencrisis van 2015

Een paper geschreven door 4 studenten uit de Bachelor Politieke Wetenschappen (academiejaar 2021 – 2022). Een van de studenten, Mirko Hussein, is een vriend van mij met Koerdische roots, waar ik al talloze gesprekken mee gevoerd hebt rond maatschappelijke onderwerpen die ons nauw aan het hart liggen.

Deze paper beschrijft een vergelijkingsanalyse over het Russisch-Oekraïens conflict en de vluchtelingencrisis van 2015. De hoofdvraag luidt: Wat ligt aan de basis van de discrepantie tussen de reactie en houding van de West-Europese politiek en media tegenover verschillende groepen van vluchtelingen? Met andere woorden: Waarom wordt er anders gekeken naar Oekraïense vluchtelingen dan naar vluchtelingen die niet uit Europa komen? In de paper wordt ook verder onderzocht op de biologische kenmerken van vluchtelingen een rol spelen wat betreft tolerantie en houding van de West-Europese media en politiek.

Pakkend voorbeeld uit de inleiding: De Vlaamse minister van onderwijs Ben Weyts pleitte om de Oekraïense vluchtelingen goed op te vangen en de leerachterstand te besparen om lessen in de Oekraïense taal te voorzien in Vlaamse scholen. Hij maakte echter wel duidelijk dat het niet de bedoeling was om ook lessen in het "Turks, Marokkaans en Syrisch" te voorzien.

In de paper wordt omschreven dat die nuance van Weyts impliciet verwijst naar vluchtelingen die tijdens de vorige vluchtelingencrisis (anno 2015) naar West-Europa kwamen. Voor de Oekraïense kinderen werd een uitzondering gemaakt op politiek vlak en niet voor de Iraakse, Syrische of Afghaanse kinderen. Deze dubbele houding blijkt dominant te zijn in politieke discours en de media framing van vluchtelingen in West-Europa.

De paper concludeert dat uit framinganalyse en de daar bijhorende behandelde artikelen niet kan worden afgeleid dat fysieke kenmerken een doorslaggevende rol zouden spelen. Bij de analyse van de media is te zien dat wanneer er onderscheid is gemaakt of wanneer een bepaalde groep anders wordt behandeld, vooral een beroep wordt gedaan op proximiteit. Er wordt dan met name verwezen naar de nabijheid van het Oekraïense volk en het Europese karakter dat zij allen delen. Nabijheid zou betekenen dat er sprake moet zijn van een gemeenschappelijke/gelijksoortige taal, cultuur en/of religie, wat niet het geval is.

Zo wordt er terugverwezen naar een factor die niet uitdrukkelijk wordt vermeld in artikelen of politici, maar (indirect) een belangrijke rol zou kunnen spelen; ras. In Europa heerst er een zwijgcultuur als we het hebben over ras. Ook bezitten landen over een sociale hiërarchie die gebaseerd is op huidskleur, los van de socio-economische status. Het zou dus kunnen dat op basis hiervan media en politiek de vluchtelingen in 2015 anders behandelen, maar daar is ook geen zekerheid over. "Implicit bias" zou ook toegepast kunnen worden binnen deze context. Dit zijn associaties die gedrag van iemand op een onbewuste manier kan beïnvloeden.

Deze paper heeft als conclusie dat ras een rol speelt in de houding van de media en de politici. Wel kan er binnen dit onderzoek niet gezegd worden of het hier wel gaat om bewuste discriminatie of om onbewuste door de implicit bias die in de geest speelt waardoor bepaalde associaties gemaakt worden. 

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Drempel: extra dimensie van 'superdiversiteit' -> Niet alle migranten worden op dezelfde manier behandeld -> verdere ongelijkheid binnen superdiversiteit (sociale ongelijkheid op basis van huiskleur) -> Kleur<proximiteit -> resulteert in een dubbele houding in het politieke discours -> effect op welke migranten meer kans krijgen op een job binnen het onderwijs

Drempel: zwijgcultuur in Europa (implicit bias & bewuste discriminatie)  -> opportuniteit: bewustzijn rond systematische discriminatie en racisme verhogen, mensen verder sensibiliseren voor de problematiek en zijn negatieve effecten -> oproep tot gerichte actie (diversiteitsresponsief) 

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

FOCUSCOMPETENTIES: LERAARS BEWEGEN MET HUN HELE ZIJN - LERAARS BEWEGEN SAMEN

Ik was actief op zoek naar een professionele dialoog met Mirko omtrent deze problematiek. Gezien het feit dat ikzelf een witte huidskleur heb, ben ik me bewust van het feit dat ik op basis van mijn uiterlijke kenmerken weinig tot niet gediscrimineerd word in deze maatschappij. Bij Mirko is dat wel het geval; hij heeft duidelijk een donkere huidskleur. Mijn doel was dan ook Mirko's standpunt beter te begrijpen, dus ik ging op een heel persoonlijke manier in dialoog met hem, om ook verder mijn visie op onderwijs (deze problematiek) te beargumenteren.